Aktualności

Hot-stamping, czyli technika uszlachetnienia w praktyce

06 gru 2019 —
Drukuj
Hot-stamping, czyli technika uszlachetnienia w praktyce

W ostatnim artykule pisałam o tym, w jaki sposób dobierać papier, czym kierować się, aby miał spełnił nasze oczekiwania i czego unikać, żeby zaoszczędzić sobie nerwów i stresów. W tym artykule chciałabym skupić się na technice, która doda szyku i elegancji niejednemu projektowi i pozwoli na dodanie tzw. „wisienki na torcie”. Mowa o hot-stampingu, czyli jednej z najczęściej używanych technik uszlachetnienia druku.

W ostatnim artykule pisałam o tym, w jaki sposób dobierać papier, czym kierować się, aby miał spełnił nasze oczekiwania i czego unikać, żeby zaoszczędzić sobie nerwów i stresów. W tym artykule chciałabym skupić się na technice, która doda szyku i elegancji niejednemu projektowi i pozwoli na dodanie tzw. „wisienki na torcie”. Mowa o hot-stampingu, czyli jednej z najczęściej używanych technik uszlachetnienia druku.

Co to jest hot-stamping?

Hot-stamping, zwany również hot-printem lub termodrukiem, to metoda wytłaczania na gorąco, która przy użyciu matryc i stempli pozwala na uzyskanie najczęściej pozłacanych lub posrebrzanych wydruków. Cały proces odbywa się przy pomocy folii hot-stampingowej, czyli takiej używanej do tłoczenia w wysokiej temperaturze. W tej technice używa się matryc wypukłych, które muszą być wykonane z materiału przewodzącego ciepło. Hot-print w poligrafii jest używany głownie do ozdabiania etykiet, okładek książek, kalendarzy czy czasopism, wizytówek, opakowań. Dzisiaj jest to bardzo popularna technika zdobienia na powierzchniach takich jak

  • papier,
  • drewno,
  • skóra,
  • tekstylia,
  • karton,
  • tworzywa sztuczne,
  • folia samoprzylepna,
  • powierzchnie laminowane,
  • tektura falista i lita.

    My oczywiście zajmiemy się pierwszą grupą, czyli uszlachetnienia druku na papierze.

 

PL_hot_stamping_6.jpg
>

Elementy, które są obowiązkowe w hot-stampingu

Folia hot-stampingowa jest nieodzownym elementem w procesie uszlachetniania druku. Warto zatem pokrótce wskazać jej elementy, aby zrozumieć, jak odbywa się termodruk. Składa się z następujących warstw:

 

  • Warstwa rozdzielająca, czyli materiał silikonowy, który służy do oddzielenia warstwy nośnej od warstw właściwych, z których to korzysta się w procesie uszlachetnienia.
  • Warstwa PET, jest to materiał poliestrowy, będący bazą dla pozostałych warstw. To od niej zależne jest bezbłędne nawinięcie folii na rolkach oraz rozstawienie na prowadnicach maszyny służącej do hot-stampingu.
  • Warstwa aluminiowa, czyli materiał aluminiowy, który stanowi wizualnie najważniejszą warstwę przy uszlachetnieniu druku, gdyż pozwala nadać charakterystyczny, metaliczny blask świadczący o hot-stampingu.
  • Warstwa lakieru, która stanowi już element zabezpieczający podbijający blask i kolor uszlachetnienia.
  • Warstwa kleju, która w momencie zetknięcia się z matrycą nagrzewa się, co sprawia, że następuje wtapianie detali nadruku, które są wyznaczane przez matrycę.
     

Same folie można podzielić na:

  • folie metaliczne – złota, srebrna, kolorowa,
  • folie pigmentowe – kolorowe matowe lub błyszczące,
  • folie perłowe – kolorowe, które zazwyczaj mają dużą transparentność,
  • folie dyfrakcyjne – jest to odmiana folii metalicznych, która zawiera mikrorowki stanowiące siatkę dyfrakcyjną.

 

PL_hot_stamping_4.jpg

Oprócz wspominanej wyżej folii hot-stampingowej, która została rozłożona na części pierwsze, warto również krótko wspomnieć o samych matrycach, które wraz z folią odgrywają kluczową rolę w hot-princie. Matryce są wykonywane z gumy silikonowej oraz metalu. Wyróżnia się matryce strukturalne, grawerowane, do tłoczenia, odlewane. Przy odpowiednio dobranej matrycy będzie można uzyskać unikalną jakość zdobienia, które będzie trwałe i zachwycające.

Jak wygląda proces hot-stampingu?

Sam proces termodruku przeprowadzany jest w wyspecjalizowanych maszynach, które są przeznaczone do tego uszlachetnienia. Pierwszym krokiem do jego wykonania jest rozgrzanie do około 100°C matrycy, która zostaje połączona z folią PET do hot-printu, a następnie jest przyciskana do zadrukowanej powierzchni. Wtedy też temperatura wnika w każdą z warstw folii. Kiedy dostaje się do warstwy kleju, następuje roztapianie go. Dochodzi do wtapiania kleju w powierzchnię nadruku wraz z warstwą lakieru i aluminium, które po ściągnięciu matrycy zostają na zadrukowanym obszarze. Można zastosować m.in. napis, kształty, ornamenty.

Warto zapamiętać, że:

  • Nie wszystkie drobne szczegóły będą wychodzić idealnie. Rekomenduje się odpowiednio duży font oraz pozostawienie światła wraz z przestrzenią pomiędzy literami. Jeśli nie zostanie to zachowane, wówczas może dojść do delikatnego pozlewania tekstu. Zalecany jest rozmiar fontu, który nie będzie mniejszy niż 10 pt.
  • Tłoczenia folią nie zaleca się stosować w łączeniu z lakierem wybiórczym. Nie można też nakładać jednocześnie różnych folii - jedna na drugą.
  • Nie poleca się foliowania większych elementów, które zachodzą na spady. Przy cięciu folii może dojść do odchodzenia od powierzchni, co pozbawi projekt estetycznego wyglądu.

Korzyści płynące z hot-stampingu

Uszlachetnienie druku, jakim jest hot-stamping jest powszechnie stosowane i ma sporo zalet, m.in. można stosować ją na wielu materiałach, podłożach, nie tylko na papierze, ponieważ jest długotrwała. Sam proces jest dużo lepszy od pozostałych, dlatego że jest to metoda sucha – dużo prostsza w obsłudze oraz przyjazna dla środowiska. Obsługa maszyn do hot-stampingu również nie jest skomplikowana. Jedyną ręczną pracę, jaką operator musi wykonać, to przymocowanie matrycy do płyty. Najistotniejsza jest znajomość parametrów, ponieważ pozwoli nam to uniknąć pomyłek i w pełni uwydatnić możliwości hot-stampingu.
 

PL_hot_stamping_3.jpg

Ograniczenia technologiczne w hot-stampingu

Istnieją reguły, którymi trzeba kierować się chcąc uzyskać najlepszy efekt płynący z wykorzystania tej techniki:

  • Należy przekazać dokładną informację podwykonawcy o kolorze folii,
  • Format maksymalny 1000x700mm,
  • Format minimalny 430x305mm,
  • Gramatura papieru min. 100g, max. 350g,
  • 0,3 mm to minimalna szerokość linii, która zagwarantuje dokładne odwzorowanie rysunku,
  • Odległości pomiędzy przednią krawędzią arkusza w stosunku do krawędzi tłoczenia powinna wynieść najmniej 35mm (maszyna B1) lub 25mm (maszyna B2),
  • Odległości minimalne pomiędzy elementami, które są pokryte folią metaliczną na użytkach sąsiednich wynosi 15mm,
  • Przyjmuje się, że minimum 24h powinien wynieść czas wysychania po druku, potem można przeprowadzić hot-stamping,
  • Podłoże przed przystąpieniem do hot-printu może być pokryte lakierem dyspersyjnym, którzy służy do uszlachetnień lub lakierem wodnym podkładowym, również przeznaczonym do uszlachetnień,
  • Zaleca się pokrycie lakierem UV foli metalicznej, która może być wrażliwa na zarysowania lub laminować folią,
  • Im grubszy papier tym lepiej – w termodruku mogą nastąpić odbicia na spodniej stronie,
  • Hot-stamping na czarnych papierach może być problematyczny, ponieważ niektóre z nich zawierają barwnik węglowy, który może wejść w reakcję z folią. Istotny jest odpowiedni dobór papieru barwionego w masie.
     

Różnica między hot-stampingiem a cold-stampingiem

W tym przypadku już same nazewnictwo narzuca nam znaczącą różnicę. Po pierwsze hot-stamping to tłoczenie na gorąco, zaś cold-stamping będzie odnosić się do tej samej metody, ale już na zimno. Technika ta przy użyciu folii cold-stampingowej i specjalistycznego kleju pozwala również nanosić kolor złoty i srebrny (dodatkowo są też dostępne inne kolory folii cold-stampingowej – mniej niż w przypadku folii do tłoczenia na gorąco oraz wzory dyfrakcyjne). Następuje dociskanie kleju, który jest nadrukowany do warstwy klejowej folii, a to powoduje odrywanie barwnika od nośnej warstwy.

Hot-stamping oraz cold-stamping dają ten sam efekt, jednakże termodruk posiada szersze zastosowanie i ma ogromne możliwości, jeśli chodzi o zdobienie produktów. Można spotkać go wszędzie: okładki książek/kalendarzy, zaproszenia, wizytówki, opakowania, bony, nadruki na koszulkach, bilety komunikacyjne, na obudowach telewizorów, jak również na kartach kredytowych. Przewaga hot-printu nad cold-stampingiem leży w sposobie nakładania folii, ponieważ pierwszy wariant daje możliwość pracy na gładkich i fakturowanych powierzchniach. 
 

PL_hot_stamping_5.jpg

Tłoczenie na zimno nie posiada takich możliwości. Wtłaczana folia w hot-stampingu pod wpływem ciepła bardzo dobrze wiąże się również przy wymagających podłożach, jak skóra czy tekstylia. Warto jednak wiedzieć, że przez wysoką temperaturę nakładanie folii sprawia, że termodruk jest wymagający w momencie aplikacji szczegółowych wzorów. Dlatego tak ważne jest wyraźne oddalenie elementów, aby nie nastąpiło „zlanie” wytłoczonego wzoru. Folie dedykowane do tłoczenia na zimno poprzez aplikację na podłoże z naniesionym już klejem posiadają wyższą rozdzielczość. To pozwala uszlachetnić produkty, które mają skomplikowane wzory i mają mniejszej grubości, pojedyncze linie. Wniosek jest jeden – kwestia gustu, jeśli chodzi o wybór konkretnej techniki.

Hot-stamping jest najbardziej rozpoznawanym uszlachetnieniem, natomiast cold-stamping to równie dobrze rokująca technika, która pozwala ograniczać koszta oraz ozdabiać materiały wrażliwe na ciepło. Dlatego też cold-stamping wykorzystuje się w branży opakowań kosmetycznych oraz w przypadku alkoholi wysokoprocentowych.

Uszlachetnienia druku pozwalają przyozdabiać i wyróżniać spośród tłumu nasze projekty. Nadają wyjątkowości i właśnie tej wspomnianej szlachetności, przez co są jedyne w swoim rodzaju. Dobór odpowiedniego papieru i delikatny hot-stamping to gwarancja pozytywnego odbioru projektu przez klienta. Detale tworzą piękną całość, które wraz z papierem potrafią zachwycać, dzięki czemu materiały drukowane nadal pozostają w obiegu.

autor: Patrycja Glanc