Dzieła Dietera Ramsa są ponadczasowe. Jego dziedzictwo jest wciąż żywe w designerskim świecie. Wizja projektowania Dietera Ramsa kładzie nacisk na odpowiedzialność projektantów oraz na podział na odpowiedni oraz nieodpowiedni design. Mimo, iż jego wizja została zaprojektowana ponad 40 lat temu po dziś dzień jego praca o 10 zasadach dobrego projektowania jest postrzegana jako wzór dogłębnego i globalnego podejścia do koncepcji ekologicznej w designie.
Dzieła Dietera Ramsa są ponadczasowe. Jego dziedzictwo jest wciąż żywe w designerskim świecie. Wizja projektowania Dietera Ramsa kładzie nacisk na odpowiedzialność projektantów oraz na podział na odpowiedni oraz nieodpowiedni design. Mimo, iż jego wizja została zaprojektowana ponad 40 lat temu po dziś dzień jego praca o 10 zasadach dobrego projektowania jest postrzegana jako wzór dogłębnego i globalnego podejścia do koncepcji ekologicznej w designie.
Długowieczny Design
Wnuk stolarza, Dieter Rams urodził się w Wiesbaden koło Frankfurtu w 1932 roku. Pod koniec wojny w 1947 roku rozpoczął studia na kierunku architektury i projektowania wnętrz wśród projektantów, którzy mocno wierzyli, że design może uczynić świat lepszym. Poczucie odpowiedzialności, którego nabył podczas studiów stało się jedną ze stałych cech projektowania Ramsa, wraz z jego ciągłą walką z planowanym starzeniem się.
D. Rams Portable Transistor Radio and Phonograph TP 1, 1959, MoMA © The Museum of Modern Art, New York/Scala, Florence
"Nauczyciele Dietera Ramsa należeli do ruchu Bauhas. Jego pierwszym głównym współpracownikiem w firmie Braun był Haus Gugelot, ceniony projektant z niemieckiej Szkoły Desingu w Ulm. Już we wczesnych latach edukacji na Dietera Ramsa wpłynął ruch funkcjonalistyczny, styl modułowości i proste linie, w których funkcja to forma ”- wyjaśnia Cecilia Chol, licytatorka i ekspertka w projektowaniu XX wieku.. „Jeśli weźmiemy za przykład jego gramofon TP1 z 1959 roku, podstawowe funkcje (w tym przypadku odtwarzanie muzyki i przenośność) nie uległyby zmianie wraz z upływem czasu. Celem Ramsa było uczynienie projektu tak prostym, jak to tylko możliwe, aby użytkownik się nim nie zmęczył. By osiągnąć doskonałość produktu w odniesieniu do jego funkcjonalności ”.
Zdaniem Dietera Ramsa trwałe produkty można osiągnąć tylko dzięki trwałym projektom, obejmującymi rozwiązania idealnie dopasowane do ich przeznaczenia, zasada ta tyczy się znacznie szerszych dziedzin niż samo projektowanie produktu. Jaki jest koszt, zarówno finansowy, jak i środowiskowy, nowej tożsamości graficznej? Koszt nowego projektu biura? Nowe opakowanie tego samego produktu? Jak wyjaśnia Rams pomysł nie polega na stworzeniu wiecznego produktu, a raczej na stworzeniu produktu tak ponadczasowego, tak dobrze zaprojektowanego, że może być ulepszany bez konieczności odtwarzania go od zera przy każdej zmianie. Oznacza to podejście do projektowania, które próbuje krystalizować się wokół czegoś stałego, czegoś, co będzie trwać w czasie, w tym przypadku jest to funkcja produktu, w brandingu może to być porównane do DNA marki.
Mniej, ale lepiej
Prace Ramsa opierają się na precyzji i na wyeliminowaniu z produktu wszystkiego co niekonieczne i co może wyjść z mody. Bez eksponowania nazwy marki na środku produktu, bez zbędnych guzików i elementów. Podczas jego 40 letniej pracy jako szef projektowania w Braun, Dieter Rams kultywował tę samą rygorystyczną filozofię, którą podsumowywał trzema słowami: “Mniej, ale lepiej”.
D. Rams & H. Gugelot for Braun, Radio-Phonograph SK4/10, 1956, MoMA © The Museum of Modern Art, New York/Scala, Florence
D. Rams & D. Lubs for Braun, Calculator ET 66, 1987, V&A Museum © The Victoria & Albert Museum
Kiedy analizujemy prace Ramsa widzimy wynalezienie rozwiązań tak doskonałych i tak szeroko stosowanych ponownie, że prawie zapominamy, że są one wynikiem wieloletnich badań. Niezależnie od tego, czy chodzi o wzór siatki utworzony przez otwory wywiercone w metalowej płycie głośnika, czy też o wyjątkowej okrągłej kontrolce w radiu, prace Dietera Ramsa od dziesięcioleci wywierają wpływ na projektantów, a jego pomysły są płynnie integrowane z kreacjami innych.
Prace Jona Ive'a, głównego projektanta Apple przez prawie 30 lat są najlepszym przykładem wpływu jaki Rams miał na dzisiejszych projektantów. To co przykuwa uwagę to ilość szczegółów i detali w pracach Ramsa, które można odnaleźć w projektach Johna Ive’a (podobieństwa zostały szeroko udokumentowane w Internecie). Jednak jednym z najbardziej bezpośrednich wpływów niemieckiego projektanta na brytyjskiego projektanta jest jego dążenie do projektowania produktów, które są intuicyjne w użyciu, co jest zasadą, która leży u podstaw projektowania większości produktów firmy Apple. I to jest prawdopodobnie przykład jednego z najmocniejszych założeń Ramsa: Ograniczenie rzeczy do minimum może w rzeczywistości ułatwić nam zrozumienie produktu i korzystanie z niego. Mniej zasobów dla większego wpływu.
W 2013 roku francuski projektant Sylvain Boyer rozpoczął kampanię “Ecobranding”. Pomysł był prosty: zmniejszyć ilość atramentu używanego w logo przy zachowaniu tego samego efektu wizualnego. To może wydawać się małym projektem, ale w przypadku marek takich jak McDonald’s czy Starbucks niewielka zmiana w logo ma wpływ na miliony kubków, pudełek i dokumentów drukowanych każdego roku.
Analiza prac Ramsa zachęca do zagłębienia się w tę ideę o krok dalej. Według niemieckiego projektanta projekt może mieć większy wpływ na odbiorców nie pomimo, a dzięki zredukowaniu go do absolutnego minimum. Może to znak, że najwyższy czas by zacząć uważnie dobierać słowa, które chcemy zamieszczać w komunikacji i pozbyć się elementów, które kanibalizują wiadomość, pozwalając jej na wywieranie prawdziwego wpływu na jaki zasługuje.
Naoto Fukasawa for Muji, CD Player, 1999, © The Victoria & Albert Museum
D. Rams for Braun, Pocket Radio T3, 1958, MoMA © The Museum of Modern Art, New York/Scala, Florence
Jony Ive for Apple, Ipod, 2001, MoMA © The Museum of Modern Art, New York/Scala, Florence
“Dobry projekt jest estetyczny” Mówiąc o Ramsie i wpływie jaki miał na swoją pracę jako projektant, Naoto Fukasawa wypowiedział się w Braun Pocket Radio T3: „Nie ma nic bardziej kompletnego (…) Jeśli chodzi o estetykę to wszystko co chcesz osiągnąć jako projektant”. I to ważne żeby nie zapominać jak ważna jest estetyka w karierze Dietera Ramsa, która z pewnością miała wpływ na Fukasawę podczas jego pracy z Muji.
Otaczające nas przedmioty w znacznym stopniu kształtują nasze osobiste środowisko i samopoczucie. Kiedy każdy szczegół może mieć wpływ, staranność i precyzja w procesie produkcyjnym stają się najważniejsze. Wybór materiałów, uczucie, jakie dają pod opuszkami palców, jest kluczowym aktem badań pokazujących, jak różne materiały wpływają na nasze zachowanie.
Rams powiedział kiedyś: „Świat, który można postrzegać zmysłami, emanuje aurą, której moim zdaniem nie da się zdigitalizować”. Materiały mają wpływ na nasze zmysły, podobnie jak sposób, w jaki są kształtowane. Ten wpływ może stać się przekazem, jeśli jest dobrze zaprojektowany.
Wyobraź sobie, że chcesz komuś wysłać wiadomość na kartce papieru. Wyobraź sobie, że ta kartka papieru, ponieważ została starannie dobrana ze względu na jej dotyk i kolor, sama sobą przekazuje już część przesłania. Teraz wyobraź sobie, o ile mniej dzięki temu dodatkowemu przekazowi musiałbyś powiedzieć, aby przekazać tę wiadomość. Mniej, ale lepiej.
