Zbliża się czas, w którym firmy na całym świecie stają przed corocznym wyzwaniem: wysłanie kartek z życzeniami, dzięki którym klienci będą o nich pamiętać. Zwłaszcza w tym roku będzie to okazja do odnowienia kontaktu, zapisania się w pamięci klientów i wywołania pozytywnego wrażenia.
Zbliża się czas, w którym firmy na całym świecie stają przed corocznym wyzwaniem: wysłanie kartek z życzeniami, dzięki którym klienci będą o nich pamiętać. Zwłaszcza w tym roku będzie to okazja do odnowienia kontaktu, zapisania się w pamięci klientów i wywołania pozytywnego wrażenia.
A czy wiecie, skąd wzięła się tradycja wysyłania kartek z życzeniami? Co sprawia, że kartka zapada w pamięć? Czy takie same standardy obowiązują na całym świecie? Poprosiliśmy naszych partnerów z całego świata, by opowiedzieli nam o stylach i zasadach, jakie w ich krajach obowiązują. Zacznijmy jednak od historii samej kartki.
Wszystko zaczęło się od człowieka, który był zbyt zajęty, by napisać do swych przyjaciół...
Gdy podziwiamy fantastyczne kreatywne projekty powstające co roku w studiach graficznych, trudno nam sobie wyobrazić, że aż do lat 60. ubiegłego wieku profesjonalne kartki świąteczne były zwykłymi wizytówkami opatrzonymi podpisem nadawcy. Jeszcze wcześniej wysyłanie kartek świątecznych było praktykowane wyłącznie pomiędzy członkami rodziny i przyjaciółmi. Zwyczaj pisania i wysyłania kartek, jako jedna z nielicznych tradycji bożonarodzeniowych, ma swoją całkowicie niekontrowersyjną historię.
Kartka świąteczna projektu J. Callcotta Horsleya dla Sir Henry'ego Cole'a (1843)
W 1843 roku Sir Henry Cole, promotor brytyjskiej służby pocztowej, wymyślił proste rozwiązanie na ogromną ilość poczty piętrzącej się na jego biurku. W wiktoriańskiej Anglii przykładano ogromną wagę do odpowiadania na każdy otrzymany list – w efekcie Sir Henry Cole miał do napisania około tysiąca listów z życzeniami. Poprosił zaprzyjaźnionego artystę, Jonha Callcotta Horsleya, aby namalował dla niego kartkę przedstawiającą rodzinną kolację – znalazły się na niej między innymi dzieci pijące wino, co w owym czasie wywołało niemały skandal. Na odwrocie wydrukowano życzenia z odręcznie wpisanym imieniem i nazwiskiem adresata. W ten sposób Sir Henry stworzył pierwszą kartkę świąteczną. Tę samą kartkę kopiowano latami, aż w końcu artyści postanowili tworzyć własne wzory. Sama tradycja wkrótce zyskała ogromną popularność również poza Wielką Brytanią. Od imperialnej Rosji po Stany Zjednoczone i Japonię oraz całą Europę, ludzie tradycyjnie odwiedzali swych bliskich pierwszego dnia po Bożym Narodzeniu oraz w Nowy Rok. W przypadku nieobecności domowników odwiedzający zwykle pozostawiali kartkę z zapisanymi na niej życzeniami. Kartka świąteczna szybko zyskała popularność na całym świecie jako bardziej praktyczna alternatywa odwiedzin.
W 1875 roku niejaki Louis Prang, pruski litograf, który wyemigrował do Bostonu, stworzył pierwszą w Stanach Zjednoczonych kartkę świąteczną. Wprowadził również innowacje do procesu druku kartek. Wcześniej kartki drukowano w czerni i bieli, a dopiero później malowano ręcznie – w efekcie ich cena była wysoka. Louis Prang, który poznał technikę chromolitografii w Niemczech, był w stanie drukować kartki w dużo większych nakładach. Tym samym sprawił, że stały się dostępne dla szerszej grupy nabywców.
Z drugiej strony globu pod koniec XIX wieku rosyjscy handlowcy rozpowszechnili ten zwyczaj w Rosji, kupując kartki bez tekstu i dopisując na nich życzenia odręcznie w języku rosyjskim. Wtedy stało się to, co zazwyczaj dzieje się, gdy określone zjawisko dociera do różnych zakątków świata – ewolucja czy dostosowanie zwyczaju w sposób charakterystyczny dla danego regionu.
Kartka świąteczna projektu Louisa Pranga, USA, chromolitografia (1875)Jak to się stało, że Dali namalował kartkę dla Hallmarka, a Święty Mikołaj wyruszył w kosmos?
Kartka świąteczna projektu Salvadora Dali dla Hallmarka (1959)
Przemysł kartek z życzeniami w znanym nam dziś kształcie zapoczątkowała w 1915 roku amerykańska spółka The Hall Brothers. Firma doszła do wniosku, że rozmiar wizytówki nie pozwala nadawcom wyrazić wszystkiego, co chcieliby napisać. Dlatego The Hall Brothers zmienili format kartki – nowy miał 10 na 15 centymetrów. Kartka składana była na pół i wkładana do koperty. Do tworzenia kartek firma zapraszała w kolejnych dekadach wybitnych malarzy, takich jak Norman Rockwell czy Salvador Dalí. Nowy format natychmiast okazał się sukcesem.
W 1925 roku spółkę przemianowano na Hallmark.
Jednocześnie w Rosji rewolucja kulturowa 1917 roku przerwała tradycję wysyłania kartek świątecznych. Zwyczaj powrócił w latach 40., gdy w Związku Radzieckim pojawiła się kartka z życzeniami noworocznymi. Kartki (często z motywami wojennymi) powstawały, by informować naród radziecki o zwycięstwach nad armią nazistowską. Dopiero po śmierci Stalina powrócono do bardziej tradycyjnych wzorów kartek z motywami Dziadka Mroza, bałwanka, choinki itp. Kartki nadal jednak pozostawały pod silnym wpływem działań propagandowych. Umieszczane na nich motywy odnosiły się do ważnych wydarzeń danych czasów np. podboju kosmosu lub wypraw na Antarktydę. Obecnie kartki z życzeniami noworocznymi nadal pozostają popularne w Rosji i krajach słowiańskich.
Kartka noworoczna, ZSRR (1941) - Kartka noworoczna, ZSRR (lata 50. XX wieku) - Kartka noworoczna, ZSRR ( lata 50. XX wieku)Savoir vivre kartek z życzeniami: nasze porady
W erze globalizacji w większości krajów na świecie żywa jest tradycja wysyłania kartek z życzeniami. Aby poznać społeczne wymogi dotyczące wysyłania kartek w różnych krajach, poprosiliśmy o porady naszych ekspertów z całego świata.
WYCZUCIE CZASU
Większość naszych ekspertów zgodnie określa czas wysyłki kartek z życzeniami: należy je wysłać na początku grudnia, ponieważ w żadnym wypadku nie powinny dotrzeć do adresata dopiero po Nowym Roku. Są jednak pewne odstępstwa od tej reguły.
Obowiązują one w krajach o ortodoksyjnych korzeniach np. w Rosji, na Ukrainie czy w Gruzji. Nasza ekspertka, Elena Berezina, wyjaśnia: „Rosja obchodzi ortodoksyjne Boże Narodzenie 7 stycznia, więc wysyłanie kartek pod koniec grudnia jest całkowicie naturalne”.
Kartka z życzeniami z motywem zimowym na papierze Invercote dla Iggesund projektu Santoro Graphics, UK
Kalendarz na papierze Olin Smooth White projektu Ann Maelfeyt dla An Brysse, wydrukowany przez Puntgaaf Gedrukt, Belgia
Życzenia pysznego i oryginalnego nowego roku”, boxset wydrukowany na papierze Curious Metallics Chartreuse, projekt: Ingrid Picanyol Studio, Hiszpania
2019 kartka okolicznościowa projektu Hélène Nounou dla Kering wydrukowana na papierze Keaykolour
Kolejnym wyjątkiem jest Francja. Jak wyjaśnia nasz ekspert Jérôme Noyelle, „we Francji można bez problemu przesyłać życzenia aż do końca stycznia. Często otrzymujemy kartki z życzeniami powodzenia z okazji zakończenia roku już po Nowym Roku”.
W Japonii czas wysyłki kartki ma ogromne znaczenie. Kartki z okazji Nowego Roku (zwane nengajo) muszą być dostarczone dokładnie 1 stycznia. Aby umożliwić taką czasową synchronizację, japońskie urzędy pocztowe oferują klientom możliwość przechowania kartek do konkretnego dnia i dostarczenie ich wszystkich właśnie 1 stycznia. Brak odpowiedzi na nengajo jest wyjątkowo źle widziany. Jeśli więc otrzymamy kartkę od osoby, do której sami jej nie wysłaliśmy, powinniśmy wysłać kartkę do tej osoby najpóźniej do dnia 7 stycznia. Należy jednak pamiętać, by nie wysyłać kartki rodzinie, która straciła w mijającym roku bliską osobę.
Wysłanie kartek z życzeniami na początku grudnia jest zasadniczo bezpiecznym rozwiązaniem. Natomiast zasada ta nie dotyczy Chin, Wietnamu i Korei, które obchodzą Nowy Rok w lutym, ani te Kambodży i Laosu, które świętują w kwietniu. Należy więc uwzględnić odmienne reguły dotyczące większości krajów azjatyckich.
STYL
W dobie Pinteresta, style kartek wydają się być coraz bardziej jednorodne, niemniej w poszczególnych krajach można wyróżnić ich pewne specyficzne elementy. W Japonii kartki nengajo tradycyjnie przedstawiają wizerunek zwierzęcia z zodiaku nadchodzącego roku – zwykle na pastelowym tle.
W Stanach Zjednoczonych rozpowszechniła się tendencja do umieszczania na kartkach noworocznych inspirujących cytatów. Natomiast we Francji obrazy na kartkach zwykle nie odnoszą się do świąt Bożego Narodzenia, lecz zawierają noworoczne życzenia szczęścia i pomyślności.
O tym, jak wyglądają kartki na Litwie, opowiedziała nam Daiva Mažvilaitė-Varnienė: „Bardzo popularny jest papier metaliczny, chociaż obserwujemy rosnący trend stosowania papieru z naturalną powierzchnią i w naturalnych barwach. Dominują jasne kolory i delikatne wzory. Unikamy papieru z połyskiem, druku z lakierem UV czy złocenie”.
Saskia Rautzenberg tymczasem opowiada, że „w Niemczech panuje trend stosowania dobrej jakości papieru z prostymi wzorami w kolorach typowo świątecznych, ale bez przesadnych zdobień i efektów”.
W Hiszpanii Raquel Palencia obserwuje tendencje tworzenia innowacyjnych projektów, w których papier staje się nośnikiem wrażeń sensorycznych.
W Rosji na kartkach nie pojawiają się co prawda życzenia świąteczne, ale ich ilustracje często odnoszą się do tradycyjnych motywów świątecznych i zimowych. Ponadto nasi eksperci zapewniają, że w Rosji – nawet jeśli nie wysłaliśmy życzeń noworocznych – nie ma powodu do zmartwienia, ponieważ w tym kraju znacznie ważniejszą dla firm okazją do komunikacji jest Dzień Kobiet.
Stosując się do powyższych porad, możecie bezpiecznie wysyłać życzenia swym klientom na całym świecie. Dodajmy tylko, że na przestrzeni lat zauważyliśmy, że niektóre firmy tak bardzo koncentrują się na wyścigu kreatywności, że na swych kartkach z życzeniami zapominają umieścić życzeń. W okresie zwiększonego dystansu społecznego wysyłanie kartek z życzeniami jest zdecydowanie wskazanym sposobem komunikacji z klientami, ale nie zapominajmy o umieszczeniu na nich odpowiedniego przekazu. Sensoryczne wrażenia przenoszone przez papier mogą być świetną formą odnowienia kontaktu po ostatnich miesiącach – z zainteresowaniem będziemy obserwować projekty, jakie pojawią się w okresie, w którym wrażenia te są pożądane bardziej niż kiedykolwiek.
Kartka z życzeniami w technice termodruku projektu Imprimerie Chauvat-Bertau
Kartka z życzeniami projektu Demon Press, Rosja
Kartki z życzeniami na papierze Pop’set Storm projektu Mark + Fold, UK
Kartka wiosenna z cytatem z dzieła Majakowskiego, Rosja
